|
| |
Ναός Μεταμορφώσεως Σωτήρος Χορτιάτη
|
| | | |
| Byzantine Name
|
|
Άγνωστη
|
|
|
Ναός Μεταμορφώσεως Σωτήρος Χορτιάτη
|
|
Στο κέντρο του οικισμού του Χορτιάτη, δίπλα στη μεταβυζαντινή βασιλική του Αγίου Γεωργίου, βρίσκεται ένας πολύ μικρότερος ναός, που ελάχιστα προϊδεάζει για την ηλικία του, πόσο μάλλον για την ανέγερσή του πολύ πριν τη γειτονική βασιλική. Η Μεταμόρφωση του Σωτήρος χρονολογείται στο 12ο αιώνα. Πρόκειται για το μοναδικό γνωστό δείγμα νησιώτικου οκταγωνικού ναού στην ηπειρωτική Ελλάδα, τύπου με λιγοστές καταγεγραμμένες εφαρμογές, που εντοπίζονται στη Χίο, τη Σηλύμβρια και την Κύπρο. Σε σύγκριση με το πρότυπό της, τη Νέα Μονή της Χίου, παρουσιάζει αυξημένη ομοιότητα, τόσο σε επίπεδο κάτοψης, όσο και ανάπτυξης του εσωτερικού χώρου. Όσον αφορά στα επιμέρους μορφολογικά στοιχεία, διακρίνεται μια επιρροή από τις αρχιτεκτονικές μορφές της αποκαλούμενης "Σχολής της Πρωτευούσης". Η χαμηλωμένη καμάρα και η εξωτερικά πολυγωνική αψίδα του Ιερού, τα σταυροθόλια επάνω από τα παραβήματα και το σύστημα της υποχωρημένης πλίνθου στις τοιχοποιίες προδίδουν ισχυρούς δεσμούς με την Κωνσταντινούπολη. Την ίδια στιγμή, το μνημείο έχει να επιδείξει ένα ξεχωριστής αξίας τοιχογραφικό σύνολο, σημαντικότατη πηγή πληροφοριών για την ελάχιστα γνωστή καλλιτεχνική παραγωγή της Θεσσαλονίκης σε αυτό το είδος διακόσμησης κατά το 12ο αιώνα. Στη μέχρι σήμερα πορεία του, η εκκλησία της Μεταμόρφωσης υπέστη εκτεταμένες αλλοιώσεις, με κυριότερες την καταστροφή του νάρθηκα και της ανώδομης του κυρίως ναού. Εργασίες συντήρησης το 1975 επέτρεψαν την ανάδειξή του στη μορφή που βρίσκεται σήμερα. Αν και από τη μορφή αυτή απουσιάζουν ο νάρθηκας και η αρχική κάλυψη του κυρίως ναού, τόσο η τυπολογική, όσο και η καλλιτεχνική αξία του μνημείου παραμένουν ισχυρές.
|
|
| |
